Moždani udar – prepoznaj i reaguj na vrijeme!
Moždani udar je vodeći uzrok invaliditeta i drugi uzrok smrti u svijetu, može pogoditi bilo koga i u bilo kojoj dobi. Svjetski dan moždanog udara obilježava se 29. oktobra radi podizanja svijesti o ovom ozbiljnom zdravstvenom problemu.
Uzroci i vrste
Moždani udar nastaje zbog prekida dotoka krvi u mozak, što dovodi do oštećenja moždanih ćelija.
• Ishemijski udar – uzrokovan ugruškom koji začepljuje arteriju.
• Hemoragijski udar – uzrokovan pucanjem krvnog suda.
Faktori rizika
Ne mogu se mijenjati: dob, spol, genetika, prethodni udari. Mogu se mijenjati: pušenje, alkohol, droge, gojaznost, loša prehrana, fizička neaktivnost, stres, oralni kontraceptivi.
Simptomi
• Utrnulost ili slabost lica, ruke ili noge (posebno jedne strane tijela)
• Poremećaj govora
• Iznenadan gubitak vida
• Jaka glavobolja bez uzroka
• Vrtoglavica, gubitak ravnoteže ili koordinacije
Prevencija
• Redovno mjeriti i liječiti povišen krvni pritisak
• Prestanak pušenja – rizik se smanjuje već nakon 2–5 godina
• Redovna fizička aktivnost
• Zdrava, raznovrsna prehrana (posebno mediteranska, sa ribom, voćem i povrćem)
Metoda B.R.Z.O.
Prepoznaj znakove i reaguj odmah: B – pokaži zube (jedna strana visi?) R – podigni ruke (jedna pada?)
Z – govor (nerazumljiv?) O – odmah pozovi 124!
Brzo prepoznavanje i reakcija spašavaju život i smanjuju posljedice moždanog udara.
/priredila – Sedina Z./
